*
"Η είδηση γράφτηκε πριν λίγες μέρες. Εν όψει του Μουντιάλ, Βραζιλιάνες ιερόδουλες εκπαιδεύονται στην εκμάθηση Αγγλικών για να υποδεχθούν τους αγγλόφωνους επισκέπτες που θα κατακλύσουν τη χώρα τους. Η πληροφορία συνοδεύτηκε και από τη φωτογραφία ενός δασκάλου μπροστά στον πίνακα εν ώρα μαθήματος, που κρατά γελαστός αντί για βέργα ένα, μάλλον πλαστικό, πέος. Φαντάζομαι ως εδώ δεν βρίσκει κανείς τίποτα το χυδαίο ή σεξιστικό.
Προφανώς είναι η φωτογραφία αυτή που απετέλεσε την έμπνευση του Γιάννη Καλαϊτζή την ίδια μέρα για να κάνει το περίφημο σκίτσο που ξεσήκωσε τόσες αντιδράσεις. ΄Εκανε δηλαδή αυτό που συχνά κάνουν οι γελοιογράφοι, έστησε μία πολιτική αλληγορία προσαρμοσμένη σε ένα πραγματικό και όχι επινοημένο γεγονός και γέννησε το πολιτικό του σχόλιο. Υποθέτω, άσχετα αν συμφωνεί κανείς ή όχι με την πολιτική άποψή του, ουδείς θα βρεθεί να υποστηρίξει ότι δεν έχει το δικαίωμα να τη γράψει. Ο βασικός της πυρήνας άλλωστε είναι διάχυτος στο δημόσιο λόγο και αντιμετωπίζεται για όποιον θέλει με πολιτική αντιπαράθεση και όχι με λοιδωρίες. ΄Αρα τι μας μένει; Το πέος. Και η αναπηρία του Σόιμπλε.
Το πέος είναι κομμάτι της φωτογραφίας. Κομμάτι δηλαδή του γεγονότος που έδωσε την αφορμή. Δεν ενόχλησε στην φωτογραφία και ενοχλεί στη γελοιογραφία; ΄Ισως γιατί μπήκε στην πρώτη σελίδα. Αν κανείς το καλοσκεφτεί είναι ασόβαρο το ίδιο πράγμα να μην μας ενοχλεί αν είναι παραχωμένο κάτω από τα φαρμακεία, μικρό και ασπρόμαυρο και να προκαλεί όταν είναι προβεβλημένο. Μήπως γιατί ήταν περίτεχνα σχεδιασμένο; Αυτή είναι η γραμμή του μεγάλου μάστορα Γιάννη Καλαϊτζή όμως, και θα συμφωνείτε ότι αν την προσάρμοζε ειδικά για την περίπτωση και έκανε κάτι πιο αφαιρετικό θα ήταν φτωχός πουριτανισμός. ΄Οποιος έχει δει γελοιογραφίες του Ράισερ και των άλλων τρομερών παιδιών της Γαλλικής σχολής καταλαβαίνει ότι δεν είναι το πρόβλημα ο φαλλός αλλά η χρήση του..
Ο Σόιμπλε είναι ανάπηρος. Ο πολιτικά ορθός γελοιογράφος που θα τον σχεδιάσει όρθιο και θα κρύψει την αναπηρία του, μοιάζει με τις οικογένειες που παλιά κρατούσαν τους ανάπηρους μακριά από το φως του ΄Ηλιου - κρυμμένη ρατσιστική ντροπή. Επομένως, εφόσον η πολιτική αναγωγή που ήθελε να κάνει ο Καλαιτζής ήταν αυτή της φωτογραφίας δεν μπορούσε παρά να έχει τον Γερμανό υπουργό στο καροτσάκι του να κρατάει το ανδρικό μόριο.
Δεν θέλω να πω ότι ήταν μια καλή γελοιογραφία. Δεν είναι όλες καλές ούτε του Καλαϊτζή ούτε του Πλαντύ ούτε απολύτως κανενός άλλου. Θέλω να πω ότι πρόκειται για ένα δημιουργό που δίνει διαπιστευτήρια στον δημόσιο χώρο εδώ και 50 χρόνια. Πέραν από το γεγονός ότι πρόκειται για έναν από τους μεγάλους, χωρίς ίχνος υπερβολής, γελοιογράφους, δάσκαλο τουλάχιστον δύο γενεών, πρέπει να σκεφτεί κανείς δυο φορές πριν χρησιμοποιήσει αταίριαστους χαρακτηρισμούς για έναν δημιουργό που αν κάτι έχει αποδείξει όλα αυτά τα χρόνια είναι η αυστηρή προσήλωσή του στις αρχές του ουμανισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. ΄Οσο βέβηλος και ανίερος κι αν είναι στην τέχνη του δεν επρόκειτο ποτέ να κάνει ένα σκίτσο στο οποίο θα γελοιοποιούσε την αναπηρία κάποιου ή θα υπονοούσε σεξουαλική του ανικανότητα. Και αφού τελειώνουμε με αυτά, και αφού μια γελοιογραφία δεν κρίνεται με όρους αισθητικής αλλά ιδέας και νοήματος, λέμε μόνο αν μας αρέσει ή όχι."
Σταύρος Χριστοδουλάκης
(τεχνικός Τύπου)
***
*
Γράφει ο Ανδρέας Πετρουλάκης:
*
Με αφορμή ένα άρθρο
(στο "Protagon.gr")
του Ανδρέα Πετρουλάκη
Καταλάβατε ότι μιλάμε για τον Γιάννη Καλαϊτζή;
"Η είδηση γράφτηκε πριν λίγες μέρες. Εν όψει του Μουντιάλ, Βραζιλιάνες ιερόδουλες εκπαιδεύονται στην εκμάθηση Αγγλικών για να υποδεχθούν τους αγγλόφωνους επισκέπτες που θα κατακλύσουν τη χώρα τους. Η πληροφορία συνοδεύτηκε και από τη φωτογραφία ενός δασκάλου μπροστά στον πίνακα εν ώρα μαθήματος, που κρατά γελαστός αντί για βέργα ένα, μάλλον πλαστικό, πέος. Φαντάζομαι ως εδώ δεν βρίσκει κανείς τίποτα το χυδαίο ή σεξιστικό.
Προφανώς είναι η φωτογραφία αυτή που απετέλεσε την έμπνευση του Γιάννη Καλαϊτζή την ίδια μέρα για να κάνει το περίφημο σκίτσο που ξεσήκωσε τόσες αντιδράσεις. ΄Εκανε δηλαδή αυτό που συχνά κάνουν οι γελοιογράφοι, έστησε μία πολιτική αλληγορία προσαρμοσμένη σε ένα πραγματικό και όχι επινοημένο γεγονός και γέννησε το πολιτικό του σχόλιο. Υποθέτω, άσχετα αν συμφωνεί κανείς ή όχι με την πολιτική άποψή του, ουδείς θα βρεθεί να υποστηρίξει ότι δεν έχει το δικαίωμα να τη γράψει. Ο βασικός της πυρήνας άλλωστε είναι διάχυτος στο δημόσιο λόγο και αντιμετωπίζεται για όποιον θέλει με πολιτική αντιπαράθεση και όχι με λοιδωρίες. ΄Αρα τι μας μένει; Το πέος. Και η αναπηρία του Σόιμπλε.
Το πέος είναι κομμάτι της φωτογραφίας. Κομμάτι δηλαδή του γεγονότος που έδωσε την αφορμή. Δεν ενόχλησε στην φωτογραφία και ενοχλεί στη γελοιογραφία; ΄Ισως γιατί μπήκε στην πρώτη σελίδα. Αν κανείς το καλοσκεφτεί είναι ασόβαρο το ίδιο πράγμα να μην μας ενοχλεί αν είναι παραχωμένο κάτω από τα φαρμακεία, μικρό και ασπρόμαυρο και να προκαλεί όταν είναι προβεβλημένο. Μήπως γιατί ήταν περίτεχνα σχεδιασμένο; Αυτή είναι η γραμμή του μεγάλου μάστορα Γιάννη Καλαϊτζή όμως, και θα συμφωνείτε ότι αν την προσάρμοζε ειδικά για την περίπτωση και έκανε κάτι πιο αφαιρετικό θα ήταν φτωχός πουριτανισμός. ΄Οποιος έχει δει γελοιογραφίες του Ράισερ και των άλλων τρομερών παιδιών της Γαλλικής σχολής καταλαβαίνει ότι δεν είναι το πρόβλημα ο φαλλός αλλά η χρήση του..
Ο Σόιμπλε είναι ανάπηρος. Ο πολιτικά ορθός γελοιογράφος που θα τον σχεδιάσει όρθιο και θα κρύψει την αναπηρία του, μοιάζει με τις οικογένειες που παλιά κρατούσαν τους ανάπηρους μακριά από το φως του ΄Ηλιου - κρυμμένη ρατσιστική ντροπή. Επομένως, εφόσον η πολιτική αναγωγή που ήθελε να κάνει ο Καλαιτζής ήταν αυτή της φωτογραφίας δεν μπορούσε παρά να έχει τον Γερμανό υπουργό στο καροτσάκι του να κρατάει το ανδρικό μόριο.
Δεν θέλω να πω ότι ήταν μια καλή γελοιογραφία. Δεν είναι όλες καλές ούτε του Καλαϊτζή ούτε του Πλαντύ ούτε απολύτως κανενός άλλου. Θέλω να πω ότι πρόκειται για ένα δημιουργό που δίνει διαπιστευτήρια στον δημόσιο χώρο εδώ και 50 χρόνια. Πέραν από το γεγονός ότι πρόκειται για έναν από τους μεγάλους, χωρίς ίχνος υπερβολής, γελοιογράφους, δάσκαλο τουλάχιστον δύο γενεών, πρέπει να σκεφτεί κανείς δυο φορές πριν χρησιμοποιήσει αταίριαστους χαρακτηρισμούς για έναν δημιουργό που αν κάτι έχει αποδείξει όλα αυτά τα χρόνια είναι η αυστηρή προσήλωσή του στις αρχές του ουμανισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. ΄Οσο βέβηλος και ανίερος κι αν είναι στην τέχνη του δεν επρόκειτο ποτέ να κάνει ένα σκίτσο στο οποίο θα γελοιοποιούσε την αναπηρία κάποιου ή θα υπονοούσε σεξουαλική του ανικανότητα. Και αφού τελειώνουμε με αυτά, και αφού μια γελοιογραφία δεν κρίνεται με όρους αισθητικής αλλά ιδέας και νοήματος, λέμε μόνο αν μας αρέσει ή όχι."
---
... και λέω ευθαρσώς ότι ΔΕΝ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ και με όρους αισθητικής, αλλά και νοήματος...
... αισθητικής (το "αφού μια γελοιογραφία δεν κρίνεται με όρους αισθητικής" του Πετρουλάκη, δεν το αντιλαμβάνομαι επαρκώς, αλλά το προσπερνώ για την οικονομία του σχολίου), γιατί είμαι θιασώτης της σχολής Μανάρα - έτη φωτός αισθητικής απόστασης με τα σκίτσα Καλαϊτζή - και
... νοήματος, γιατί μου προσβάλει τη νοημοσύνη η υποτιθέμενη αντιπαράθεση μεταξύ ευρωπαϊστών - λίγο ή περισσότερο, αδιάφορο - και μάλιστα σε επίπεδο πρωτοσέλιδης γελοιογραφίας...
... κατανοώ το ομότεχνο και το αλληλέγγυο του καλού Πετρουλάκη - έστω κι αν αυτό καταλήγει στο εμφατικό : "... Δεν θέλω να πω ότι ήταν μια καλή γελοιογραφία"...
... αλλά αυτό που δεν μπορώ να κατανοήσω και συνακόλουθα να αποδεχθώ, με την ιδιότητα του αναγνώστη, είναι η διαφαινόμενη (εκτός φυσικά κι αν πρόκειται για μια ηθελημένη και εν πολλοίς στοχευμένη ενέργεια προωθητικού χαρακτήρα, εφάμιλλη των gossip εβδομαδιαίων life style περιοδικών...) αδυναμία να ελεγχθεί η εικόνα της εφημερίδας - όπου εικόνα εννοώ το πρωτοσέλιδο...
... κι αν ο έλεγχος είναι χαμένος σε πρωτοσέλιδα τύπου "Ελευθεροτυπίας" - δες το πρωτοσέλιδο "ΣΚΑΤΑ" - σε συνεταιριστικά σχήματα υψηλών απαιτήσεων και "πολλαπλών φίλτρων", θεωρώ ότι αυτό είναι ανεπίτρεπτο...
... ευελπιστώ ότι τελικά θα επικρατήσει η "ατομική ευθύνη ενός εκάστου των συνεταιριστών", όπως αυτή περιγράφεται στην απολογητική "Εξήγηση" του διευθυντή της εφημερίδας...
... αλλιώς έχω την αίσθηση ότι θα έρθει η στιγμή που θα μιλάμε για εφημερίδα του τύπου "Ό,τι νομίζει ο καθένας"...
... με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το παρόν και το μέλλον του πλέον επιτυχούς - έως σήμερα - εγχειρήματος στο χώρο του Τύπου εν Ελλάδι...
---
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχε ο Στ. Χριστοδουλάκης
*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου