*
"Εφημερίδα
των Συντακτών"
των Συντακτών"
***
*
Του Γιώργου Πλειού*
Οι σκοπούμενες κυβερνητικές παρεμβάσεις στα ΜΜΕ δεν είναι περιστασιακές ούτε περιφερειακές. Αγγίζουν το σύνολο των διαπλεκόμενων ΜΜΕ, των σχέσεων ανάμεσα στις επιδοτούμενες, πέρα από κάθε οικονομική λογική, επιχειρήσεις, καθώς και τις σχέσεις επιχειρηματιών/εργοδοτών με τους εργαζόμενους του Τύπου. Από πολιτική άποψη είναι μια ριψοκίνδυνα αντιδημοκρατική και αντιευρωπαϊκή στροφή, ικανή να πυροδοτήσει εκρηκτικές καταστάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Στις σχέσεις μεταξύ εκδοτών/καναλαρχών, οι αλλαγές αυτές επιχειρούν να ανατρέψουν τους περιορισμούς περί δεσπόζουσας θέσης, απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, κατοχυρωμένες από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το ελληνικό Σύνταγμα. Είναι απίθανο να μην το γνωρίζουν οι εμπνευστές τους. Επομένως, πρόκειται για μια συνειδητή ρήξη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, το ελληνικό Σύνταγμα, τα αυτονόητα του δημοκρατικού πολιτεύματος και του επικοινωνιακού πλουραλισμού. Συνεπώς πρόκειται για κήρυξη πολέμου με τις δημοκρατικές ελευθερίες στην ενημέρωση.
Με τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στις σχέσεις εργοδοτών-εργαζομένων στα ΜΜΕ, στην ουσία αναγορεύεται σε μέσο η επιχείρηση που κατέχει διάφορα ΜΜΕ, καταργώντας τη θεσμική τους αυτοτέλεια, με απόλυτο άρχοντα τον εργοδότη. Η (περιορισμένη) αυτονομία των Ελλήνων δημοσιογράφων, αντί να διευρυνθεί, όπως είναι το ζητούμενο εδώ και χρόνια και όπως συμβαίνει σε χώρες με πλήρη ελευθερία της έκφρασης, εξαλείφεται. Η δύναμη του εργοδότη γίνεται απόλυτη, μάλιστα σε συνθήκες νοτιοαφρικανικού ορυχείου. Ο γάιδαρος έτσι κι αλλιώς πετούσε, αρκεί να το έλεγε ο εκδότης/καναλάρχης. Πλέον θα κάνει και φιγούρες στον αέρα. Επομένως, οι σκοπούμενες ρυθμίσεις συνιστούν κήρυξη πολέμου και με τους εργαζόμενους της ενημέρωσης.
Ακόμα σημαντικότερες είναι οι αλλαγές που προβλέπονται για τη ΝΕΡΙΤ. Επειδή ακόμα και αν όλα τα συγκροτήματα ΜΜΕ αλωθούν από επιχειρηματικά και κατά κανόνα αντιδημοκρατικά συμφέροντα, η δημόσια ραδιοτηλεόραση (όχι πως είναι η ΝΕΡΙΤ) πρέπει να στέκει προμαχώνας του πολιτικού και πολιτιστικού πλουραλισμού. Αν διάβαζε κάποιος προσεκτικά το νομοσχέδιο ίδρυσης της ΝΕΡΙΤ, ήταν σαφές πως η σημερινή κυβέρνηση επιδίωκε τον (έμμεσο και άρα απρόσβλητο) έλεγχό της, τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια, ακόμα και σε περίπτωση που χάσει τις εκλογές. Επειδή όμως οι πιέσεις της κοινωνίας για δημοκρατικό και πλουραλιστικό οξυγόνο είναι πολύ έντονες -και όπως φαίνεται κάνουν την κυβέρνηση να φοβάται την (εκ νέου) απώλεια του ελέγχου- αποφάσισε να αντικαταστήσει τον έμμεσο με τον άμεσο έλεγχο. Συνεπώς πρόκειται για την κήρυξη πολέμου και με τους συμμάχους της στο πολιτικό σύστημα, στην ενημέρωση, στον πολιτισμό και στην κοινή γνώμη, σχετικά με τη σκοπιμότητα διάλυσης της ΕΡΤ.
Με αυτές τις παρεμβάσεις η κυβέρνηση άνοιξε (τουλάχιστον) τρία καυτά μέτωπα. Δεν θα το έκανε αν το διακύβευμα δεν ήταν μεγάλο. Και επειδή μπορεί τα εργαλεία που χρησιμοποιεί να είναι οικονομικά, αλλά οι προτεραιότητές της πολιτικές, ένα συμπέρασμα βγαίνει αβίαστα. Με αυτές τις αλλαγές επιχειρείται να οχυρωθεί ο χώρος των (συστημικών) ΜΜΕ, ώστε, στην προοπτική της διαφαινόμενης ήττας της σημερινής κυβέρνησης, να χρησιμοποιηθεί αργότερα ως προμαχώνας εναντίον των όποιων αλλαγών προκύψουν και θα πλήττουν τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ.
Οι επαγγελματικές ενώσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλα τα νομικά και άλλα εργαλεία που διαθέτουν, στην Ελλάδα και κυρίως στην Ευρώπη. Τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης οφείλουν να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα σε όλο το εύρος της και να κάνουν απαιτητές τις οφειλές των εκδοτών/καναλαρχών, οι οποίες επιτυγχάνονται εις βάρος της ζωής, της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των υποτελών του μνημονίου. Οι πολίτες μπορούν, μόνοι ή μέσω των ενώσεών τους, να αγνοήσουν ακόμα περισσότερο τα συστημικά ΜΜΕ που τρέφονται από τη δική τους εξαθλίωση.
---
* Καθηγητής, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών
*
Ρήξη με Σύνταγμα και Ευρώπη για τα ΜΜΕ
Του Γιώργου Πλειού*
Δεν προκαλεί έκπληξη που τα κυβερνητικά κόμματα αποφασίζουν ριζικές αλλαγές στο πεδίο των ΜΜΕ κατακαλόκαιρο, με αποστραμμένο το βλέμμα της κοινής γνώμης και τη Βουλή σε θερινή ραστώνη. Οπως κατήγγειλαν στο παρελθόν δύο πρόεδροι του ενός, είναι τα ίδια που συνδέονται με τη διαπλοκή κατά την άσκηση διακυβέρνησης.
Οι σκοπούμενες κυβερνητικές παρεμβάσεις στα ΜΜΕ δεν είναι περιστασιακές ούτε περιφερειακές. Αγγίζουν το σύνολο των διαπλεκόμενων ΜΜΕ, των σχέσεων ανάμεσα στις επιδοτούμενες, πέρα από κάθε οικονομική λογική, επιχειρήσεις, καθώς και τις σχέσεις επιχειρηματιών/εργοδοτών με τους εργαζόμενους του Τύπου. Από πολιτική άποψη είναι μια ριψοκίνδυνα αντιδημοκρατική και αντιευρωπαϊκή στροφή, ικανή να πυροδοτήσει εκρηκτικές καταστάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Στις σχέσεις μεταξύ εκδοτών/καναλαρχών, οι αλλαγές αυτές επιχειρούν να ανατρέψουν τους περιορισμούς περί δεσπόζουσας θέσης, απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, κατοχυρωμένες από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το ελληνικό Σύνταγμα. Είναι απίθανο να μην το γνωρίζουν οι εμπνευστές τους. Επομένως, πρόκειται για μια συνειδητή ρήξη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, το ελληνικό Σύνταγμα, τα αυτονόητα του δημοκρατικού πολιτεύματος και του επικοινωνιακού πλουραλισμού. Συνεπώς πρόκειται για κήρυξη πολέμου με τις δημοκρατικές ελευθερίες στην ενημέρωση.
Με τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στις σχέσεις εργοδοτών-εργαζομένων στα ΜΜΕ, στην ουσία αναγορεύεται σε μέσο η επιχείρηση που κατέχει διάφορα ΜΜΕ, καταργώντας τη θεσμική τους αυτοτέλεια, με απόλυτο άρχοντα τον εργοδότη. Η (περιορισμένη) αυτονομία των Ελλήνων δημοσιογράφων, αντί να διευρυνθεί, όπως είναι το ζητούμενο εδώ και χρόνια και όπως συμβαίνει σε χώρες με πλήρη ελευθερία της έκφρασης, εξαλείφεται. Η δύναμη του εργοδότη γίνεται απόλυτη, μάλιστα σε συνθήκες νοτιοαφρικανικού ορυχείου. Ο γάιδαρος έτσι κι αλλιώς πετούσε, αρκεί να το έλεγε ο εκδότης/καναλάρχης. Πλέον θα κάνει και φιγούρες στον αέρα. Επομένως, οι σκοπούμενες ρυθμίσεις συνιστούν κήρυξη πολέμου και με τους εργαζόμενους της ενημέρωσης.
Ακόμα σημαντικότερες είναι οι αλλαγές που προβλέπονται για τη ΝΕΡΙΤ. Επειδή ακόμα και αν όλα τα συγκροτήματα ΜΜΕ αλωθούν από επιχειρηματικά και κατά κανόνα αντιδημοκρατικά συμφέροντα, η δημόσια ραδιοτηλεόραση (όχι πως είναι η ΝΕΡΙΤ) πρέπει να στέκει προμαχώνας του πολιτικού και πολιτιστικού πλουραλισμού. Αν διάβαζε κάποιος προσεκτικά το νομοσχέδιο ίδρυσης της ΝΕΡΙΤ, ήταν σαφές πως η σημερινή κυβέρνηση επιδίωκε τον (έμμεσο και άρα απρόσβλητο) έλεγχό της, τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια, ακόμα και σε περίπτωση που χάσει τις εκλογές. Επειδή όμως οι πιέσεις της κοινωνίας για δημοκρατικό και πλουραλιστικό οξυγόνο είναι πολύ έντονες -και όπως φαίνεται κάνουν την κυβέρνηση να φοβάται την (εκ νέου) απώλεια του ελέγχου- αποφάσισε να αντικαταστήσει τον έμμεσο με τον άμεσο έλεγχο. Συνεπώς πρόκειται για την κήρυξη πολέμου και με τους συμμάχους της στο πολιτικό σύστημα, στην ενημέρωση, στον πολιτισμό και στην κοινή γνώμη, σχετικά με τη σκοπιμότητα διάλυσης της ΕΡΤ.
Με αυτές τις παρεμβάσεις η κυβέρνηση άνοιξε (τουλάχιστον) τρία καυτά μέτωπα. Δεν θα το έκανε αν το διακύβευμα δεν ήταν μεγάλο. Και επειδή μπορεί τα εργαλεία που χρησιμοποιεί να είναι οικονομικά, αλλά οι προτεραιότητές της πολιτικές, ένα συμπέρασμα βγαίνει αβίαστα. Με αυτές τις αλλαγές επιχειρείται να οχυρωθεί ο χώρος των (συστημικών) ΜΜΕ, ώστε, στην προοπτική της διαφαινόμενης ήττας της σημερινής κυβέρνησης, να χρησιμοποιηθεί αργότερα ως προμαχώνας εναντίον των όποιων αλλαγών προκύψουν και θα πλήττουν τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ.
Οι επαγγελματικές ενώσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλα τα νομικά και άλλα εργαλεία που διαθέτουν, στην Ελλάδα και κυρίως στην Ευρώπη. Τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης οφείλουν να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα σε όλο το εύρος της και να κάνουν απαιτητές τις οφειλές των εκδοτών/καναλαρχών, οι οποίες επιτυγχάνονται εις βάρος της ζωής, της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των υποτελών του μνημονίου. Οι πολίτες μπορούν, μόνοι ή μέσω των ενώσεών τους, να αγνοήσουν ακόμα περισσότερο τα συστημικά ΜΜΕ που τρέφονται από τη δική τους εξαθλίωση.
---
* Καθηγητής, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχε η Ανασυγκρότηση
*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου