*
Ανασυγκρότηση
***
*
Μερικά «γιατί;» σχετικά με την κρίση που μαστίζει τη δημοσιογραφία, παίρνουν απαντήσεις από την παγκόσμια έρευνα που διεξήγαγε το Κέντρο Ερευνών Pew (Pew Research Center). Σύμφωνα με αυτήν, μόνο το 18% των Ελλήνων θεωρεί ότι τα πολιτικά ζητήματα μεταφέρονται από τα ΜΜΕ με αξιόπιστο τρόπο, ενώ μόνο το 22% θεωρεί έγκυρες τις ειδήσεις που λαμβάνει.
Βέβαια, για να καταλάβουμε την αναξιοπιστία των ελληνικών Μέσων δεν χρειάζονται έρευνες και ποσοστά. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον Τύπο (οποιασδήποτε μορφής, γραπτό ή ηλεκτρονικό) αιωρείται σαν σκόνη που δεν κατακάθεται. Τη νιώθουμε, τη βλέπουμε και την ξέρουμε με όλες τις αισθήσεις μας. Η Ενημέρωση στην Ελλάδα –όχι μόνο η πολιτική αλλά και η αθλητική– πάσχει. Αλλά πάσχει και ένα μεγάλο ποσοστό τού κοινού που την αξιολογεί. Ένα κοινό παραδοσιακά καχύποπτο, απαίδευτο, που πίσω από το λευκό που του δίνεις βλέπει οπωσδήποτε γκρίζο και πίσω από το γκρίζο διακρίνει με βεβαιότητα μαύρο, ό,τι και να διαβάσει, ακούσει και δει.
Μαζί υπάρχει ένα κοινό ευκολόπιστο στην προπαγάνδα, ευάλωτο στη φέικ ενημέρωση, αδύναμο στην ουσιαστική ανάλυση. Ένα κοινό που έχει πάψει πια να αγοράζει εφημερίδες και φροντίζει να ενημερώνεται από εκείνα τα Μέσα που του γράφουν αυτά που θέλει να διαβάσει, ακούει όσα ραδιόφωνα του λένε αυτά που θέλει να ακούσει και παρακολουθεί κανάλια που μεταδίδουν ενημερωτικά προγράμματα που θέλει να δει.
Ποιοι πήραν μέρος στην έρευνα του Pew Research Center; Τι ποιότητας ήταν το δείγμα των ερωτηθέντων; Πόσοι ανάμεσά τους είναι από εκείνους που διαβάζουν ευφάνταστες ιντερνετικές πηγές, απίθανα μπλογκ και σελίδες που γράφουν «κοιλιακές» ειδήσεις (βγαλμένες από την κοιλιά τους δηλαδή) και ύστερα οι ίδιοι σπεύδουν να τις αναπαράγουν –συνεχώς και χωρίς καμιά νοητική επεξεργασία για να δουν αν έχουν, τουλάχιστον, λογική αυτά που τους σερβίρουν και εκείνα που οι ίδιοι προωθούν.
Σύμφωνοι, το συνάφι (μας) έχει υποσκάψει από μέσα τα Μέσα! Ένα μέρος τουλάχιστον, το έχει κάνει και εξακολουθεί να το κάνει. Αυτό το «ένα μέρος» έχει τροφοδοτήσει με δικαιώματα όσους αναμασούν το «αλήτες ρουφιάνοι». Αλλά ας δούμε και το επίπεδο του κοινού που δίνει κλικ, τηλεθεάσεις, ακροαματικότητες και φύλλα. Και ας βάλουμε αυτό το κοινό στην εξίσωση της έρευνας που κατατάσσει τα ελληνικά Μέσα στις τελευταίες θέσεις αξιοπιστίας παγκοσμίως.
Η απαξίωση των Ενημέρωσης εγκαταστάθηκε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και δεν το κουνάει, αλλά η έλλειψη εμπιστοσύνης δρομολογείται από πολύ παλιά. Ακόμα και στις εποχές των τεράστιων για τα ελληνικά δεδομένα κυκλοφοριών των εφημερίδων, με πωλήσεις εκατοντάδων χιλιάδων φύλλων, υπήρχαν άνθρωποι που έλεγαν στερεότυπα –επειδή έτσι το είχαν ακούσει–, ίσως μεταξύ σοβαρού και αστείου, ότι «όλες τα ίδια ψέματα γράφουν».
*
Βέβαια, για να καταλάβουμε την αναξιοπιστία των ελληνικών Μέσων δεν χρειάζονται έρευνες και ποσοστά. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον Τύπο (οποιασδήποτε μορφής, γραπτό ή ηλεκτρονικό) αιωρείται σαν σκόνη που δεν κατακάθεται. Τη νιώθουμε, τη βλέπουμε και την ξέρουμε με όλες τις αισθήσεις μας. Η Ενημέρωση στην Ελλάδα –όχι μόνο η πολιτική αλλά και η αθλητική– πάσχει. Αλλά πάσχει και ένα μεγάλο ποσοστό τού κοινού που την αξιολογεί. Ένα κοινό παραδοσιακά καχύποπτο, απαίδευτο, που πίσω από το λευκό που του δίνεις βλέπει οπωσδήποτε γκρίζο και πίσω από το γκρίζο διακρίνει με βεβαιότητα μαύρο, ό,τι και να διαβάσει, ακούσει και δει.
Μαζί υπάρχει ένα κοινό ευκολόπιστο στην προπαγάνδα, ευάλωτο στη φέικ ενημέρωση, αδύναμο στην ουσιαστική ανάλυση. Ένα κοινό που έχει πάψει πια να αγοράζει εφημερίδες και φροντίζει να ενημερώνεται από εκείνα τα Μέσα που του γράφουν αυτά που θέλει να διαβάσει, ακούει όσα ραδιόφωνα του λένε αυτά που θέλει να ακούσει και παρακολουθεί κανάλια που μεταδίδουν ενημερωτικά προγράμματα που θέλει να δει.
Ποιοι πήραν μέρος στην έρευνα του Pew Research Center; Τι ποιότητας ήταν το δείγμα των ερωτηθέντων; Πόσοι ανάμεσά τους είναι από εκείνους που διαβάζουν ευφάνταστες ιντερνετικές πηγές, απίθανα μπλογκ και σελίδες που γράφουν «κοιλιακές» ειδήσεις (βγαλμένες από την κοιλιά τους δηλαδή) και ύστερα οι ίδιοι σπεύδουν να τις αναπαράγουν –συνεχώς και χωρίς καμιά νοητική επεξεργασία για να δουν αν έχουν, τουλάχιστον, λογική αυτά που τους σερβίρουν και εκείνα που οι ίδιοι προωθούν.
Σύμφωνοι, το συνάφι (μας) έχει υποσκάψει από μέσα τα Μέσα! Ένα μέρος τουλάχιστον, το έχει κάνει και εξακολουθεί να το κάνει. Αυτό το «ένα μέρος» έχει τροφοδοτήσει με δικαιώματα όσους αναμασούν το «αλήτες ρουφιάνοι». Αλλά ας δούμε και το επίπεδο του κοινού που δίνει κλικ, τηλεθεάσεις, ακροαματικότητες και φύλλα. Και ας βάλουμε αυτό το κοινό στην εξίσωση της έρευνας που κατατάσσει τα ελληνικά Μέσα στις τελευταίες θέσεις αξιοπιστίας παγκοσμίως.
Η απαξίωση των Ενημέρωσης εγκαταστάθηκε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και δεν το κουνάει, αλλά η έλλειψη εμπιστοσύνης δρομολογείται από πολύ παλιά. Ακόμα και στις εποχές των τεράστιων για τα ελληνικά δεδομένα κυκλοφοριών των εφημερίδων, με πωλήσεις εκατοντάδων χιλιάδων φύλλων, υπήρχαν άνθρωποι που έλεγαν στερεότυπα –επειδή έτσι το είχαν ακούσει–, ίσως μεταξύ σοβαρού και αστείου, ότι «όλες τα ίδια ψέματα γράφουν».
---
---
*
