*
Σταύρος Γ. Χριστοδουλάκης
***
Η Καλλιρρόη Σιγανού-Παρρέν γεννήθηκε στα Πλατάνια της επαρχίας Αμαρίου του νομού Ρεθύμνης, το έτος 1859. Ήταν κόρη του μεσοαστού Στυλιανού Σιγανού, που καταγόταν από βυζαντινή οικογένεια, που είχε πάει στην Κρήτη τον 8ο αιώνα. Τότε πήρε και το προσωνύμιο Σιγανός, ενδεικτικό του ήρεμου και ευγενούς χαρακτήρα του.
Νωρίς η οικογένεια μετακόμισε για λίγο στον Πειραιά και τελικά εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου η Καλλιρρόη σπούδασε στο Αρσάκειο και έγινε δασκάλα. Ένα επάγγελμα επιτρεπτό για τις γυναίκες εκείνη την εποχή.
Τότε έφυγε και πήγε στην Οδησσό, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Έλληνες είχαν ιδρύσει ένα σπουδαίο και πολύ σύγχρονο οικοτροφείο με όλα τα απαραίτητα εργαστήρια και εποπτικά όργανα για τα κορίτσια τους. Η νεαρή Καλλιρρόη υπηρέτησε δύο χρόνια ως διευθύντρια του σχολείου και έβαλε τις βάσεις μιας πραγματικής ελληνικής και φιλελεύθερης εκπαίδευσης.
Όταν επέστρεψε στην Αθήνα γνωρίστηκε με τον Γαβριηλίδη και τον ευρύτερο κύκλο των πνευματικών ανθρώπων της εποχής.
Σύντομα παντρεύτηκε τον Παρρέν, ο οποίος κατανόησε τις ανησυχίες της και τη βοήθησε να πραγματοποιήσει τα όνειρά της.
Η Καλλιρρόη Παρρέν μετέχοντας της «καλής κοινωνίας» στην Πρωτεύουσα, έβλεπε ότι τα ενδιαφέροντα των περισσότερων γυναικών εξαντλούνταν στην ωραία εμφάνιση, την επιμέλεια των παιδιών και τη φροντίδα του οίκου τους. Επίσης διαπίστωνε, ότι οι λαϊκές γυναίκες δεν είχαν τη δυνατότητα της μόρφωσης και ακόμη περισσότερο δεν μπορούσαν να εργασθούν σε καθόλα αξιοπρεπή επαγγέλματα και να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, αλλά ήταν αναγκασμένες να υφίστανται πάντειες ταπεινώσεις από το ανάξιους και αγροίκους συζύγους, πολλές φορές για ένα πιάτο φαγητό και μια υποτυπώδη στέγη.
Αυτό για την ουσιαστικά προοδευτική Παρρέν ήταν απαράδεκτο. Έχοντας πάντα στο μυαλό της, ότι οι γυναίκες είναι ο μισός πληθυσμός κάθε χώρας και κατανοώντας την αρχαία ρήση, από τις Τρωάδες, «η πόλη πέθανε. Δεν θα γεννήσει καμιά γυναίκα πια εδώ», αποφάσισε και επέτυχε το 1887, πράγμα πρωτάκουστο για την εποχή της, να εκδώσει μια εφημερίδα, η οποία απευθυνόταν κυρίως στις γυναίκες. Την «Εφημερίδα των κυριών». Η εφημερίδα αυτή περιείχε θέματα, που αφορούσαν στα τότε γυναικεία ενδιαφέροντα, ακόμη και κανόνες καλής συμπεριφοράς, αλλά συγχρόνως προέτρεπε τις αναγνώστριες να ασχοληθούν με θέματα κοινωνικά και πολιτικά!
Η εφημερίδα δέχθηκε της σκληρή κριτική των «μεγαλοδημοσιογράφων» της εποχής, αλλά η Καλλιρρόη με την αμέριστη βοήθεια και συμπαράσταση του συζύγου της, συνέχισε και διεύρυνε την προσπάθεια ιδρύοντας το Εθνικό Συμβούλιο των Ελληνίδων, ένα Σύλλογο ευκατάστατων γυναικών, που επιθυμούσαν να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο. Εκεί τα κορίτσια, που δεν είχαν οικονομική δυνατότητα, μάθαιναν δωρεάν, να είναι καθαρά, να μαγειρεύουν, να κεντούν, να μιλούν ξένες γλώσσες, να μελετούν λογοτεχνικά κείμενα, να συναναστρέφονται αξιόλογους ανθρώπους και κυρίως, να είναι αυτόνομα και ανεξάρτητα.
Η συναναστροφή αυτή αποκάλυψε την πικρή αλήθεια. Τα περισσότερα κορίτσια των λαϊκών στρωμάτων ήταν αναλφάβητα!
Όμως και γι' αυτό η Καλλιρρόη βρήκε την λύση. Και αυτή ήταν τα «σχολεία της Κυριακής». Η Καλλιρρόη ίδρυσε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας 101 τέτοια σχολεία, όπου τα κορίτσια μάθαιναν γράμματα. Αν κάποιο παιδί είχε περισσότερες δυνατότητες το Συμβούλιο προσπαθούσε να του εξασφαλίσει υποτροφίες, που θα του έδιναν τη δυνατότητα ολοκληρωμένων σπουδών. Πολλά εργαζόμενα κορίτσια βρήκαν έτσι έναν δρόμο προς την επιστημοσύνη και προόδευσαν στην κοινωνία.
Για τα κορίτσια που δεν είχαν στέγη, ήταν ορφανά, ή κακοποιημένα ίδρυσε το «Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης», το οποίο παρείχε δωρεάν στέγη και τροφή.
Συγχρόνως πίεζε τους πολιτικούς της εποχής της, είχε αναπτύξει ιδιαίτερη γνωριμία με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, να αλλάξουν τους νόμους που περιόριζαν τις γυναικείες δραστηριότητες και προχωρώντας ένα ακόμη βήμα, να δώσουν στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου, πράγμα που επέτυχε το 1930.
Όμως η κοινωνική δράση της Καλλιρρόης Παρρέν δεν περιορίστηκε μόνο στις γυναίκες, απλώθηκε σε όλους τους τομείς. Έτσι ίδρυσε το 1911, το Λύκειο των Ελληνίδων σε μια προσπάθεια να διατηρήσει και να μεταδώσει στους νεότερους την προφορική κληρονομιά της Πατρίδας μας.
*
Τα Πλατάνια* έχουν την δική τους ιστορία
Καλλιρρόη Σιγανού-Παρρέν
Νωρίς η οικογένεια μετακόμισε για λίγο στον Πειραιά και τελικά εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου η Καλλιρρόη σπούδασε στο Αρσάκειο και έγινε δασκάλα. Ένα επάγγελμα επιτρεπτό για τις γυναίκες εκείνη την εποχή.
Τότε έφυγε και πήγε στην Οδησσό, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Έλληνες είχαν ιδρύσει ένα σπουδαίο και πολύ σύγχρονο οικοτροφείο με όλα τα απαραίτητα εργαστήρια και εποπτικά όργανα για τα κορίτσια τους. Η νεαρή Καλλιρρόη υπηρέτησε δύο χρόνια ως διευθύντρια του σχολείου και έβαλε τις βάσεις μιας πραγματικής ελληνικής και φιλελεύθερης εκπαίδευσης.
Όταν επέστρεψε στην Αθήνα γνωρίστηκε με τον Γαβριηλίδη και τον ευρύτερο κύκλο των πνευματικών ανθρώπων της εποχής.
Σύντομα παντρεύτηκε τον Παρρέν, ο οποίος κατανόησε τις ανησυχίες της και τη βοήθησε να πραγματοποιήσει τα όνειρά της.
Η Καλλιρρόη Παρρέν μετέχοντας της «καλής κοινωνίας» στην Πρωτεύουσα, έβλεπε ότι τα ενδιαφέροντα των περισσότερων γυναικών εξαντλούνταν στην ωραία εμφάνιση, την επιμέλεια των παιδιών και τη φροντίδα του οίκου τους. Επίσης διαπίστωνε, ότι οι λαϊκές γυναίκες δεν είχαν τη δυνατότητα της μόρφωσης και ακόμη περισσότερο δεν μπορούσαν να εργασθούν σε καθόλα αξιοπρεπή επαγγέλματα και να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, αλλά ήταν αναγκασμένες να υφίστανται πάντειες ταπεινώσεις από το ανάξιους και αγροίκους συζύγους, πολλές φορές για ένα πιάτο φαγητό και μια υποτυπώδη στέγη.
Αυτό για την ουσιαστικά προοδευτική Παρρέν ήταν απαράδεκτο. Έχοντας πάντα στο μυαλό της, ότι οι γυναίκες είναι ο μισός πληθυσμός κάθε χώρας και κατανοώντας την αρχαία ρήση, από τις Τρωάδες, «η πόλη πέθανε. Δεν θα γεννήσει καμιά γυναίκα πια εδώ», αποφάσισε και επέτυχε το 1887, πράγμα πρωτάκουστο για την εποχή της, να εκδώσει μια εφημερίδα, η οποία απευθυνόταν κυρίως στις γυναίκες. Την «Εφημερίδα των κυριών». Η εφημερίδα αυτή περιείχε θέματα, που αφορούσαν στα τότε γυναικεία ενδιαφέροντα, ακόμη και κανόνες καλής συμπεριφοράς, αλλά συγχρόνως προέτρεπε τις αναγνώστριες να ασχοληθούν με θέματα κοινωνικά και πολιτικά!
Η εφημερίδα δέχθηκε της σκληρή κριτική των «μεγαλοδημοσιογράφων» της εποχής, αλλά η Καλλιρρόη με την αμέριστη βοήθεια και συμπαράσταση του συζύγου της, συνέχισε και διεύρυνε την προσπάθεια ιδρύοντας το Εθνικό Συμβούλιο των Ελληνίδων, ένα Σύλλογο ευκατάστατων γυναικών, που επιθυμούσαν να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο. Εκεί τα κορίτσια, που δεν είχαν οικονομική δυνατότητα, μάθαιναν δωρεάν, να είναι καθαρά, να μαγειρεύουν, να κεντούν, να μιλούν ξένες γλώσσες, να μελετούν λογοτεχνικά κείμενα, να συναναστρέφονται αξιόλογους ανθρώπους και κυρίως, να είναι αυτόνομα και ανεξάρτητα.
Η συναναστροφή αυτή αποκάλυψε την πικρή αλήθεια. Τα περισσότερα κορίτσια των λαϊκών στρωμάτων ήταν αναλφάβητα!
Όμως και γι' αυτό η Καλλιρρόη βρήκε την λύση. Και αυτή ήταν τα «σχολεία της Κυριακής». Η Καλλιρρόη ίδρυσε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας 101 τέτοια σχολεία, όπου τα κορίτσια μάθαιναν γράμματα. Αν κάποιο παιδί είχε περισσότερες δυνατότητες το Συμβούλιο προσπαθούσε να του εξασφαλίσει υποτροφίες, που θα του έδιναν τη δυνατότητα ολοκληρωμένων σπουδών. Πολλά εργαζόμενα κορίτσια βρήκαν έτσι έναν δρόμο προς την επιστημοσύνη και προόδευσαν στην κοινωνία.
Για τα κορίτσια που δεν είχαν στέγη, ήταν ορφανά, ή κακοποιημένα ίδρυσε το «Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης», το οποίο παρείχε δωρεάν στέγη και τροφή.
Συγχρόνως πίεζε τους πολιτικούς της εποχής της, είχε αναπτύξει ιδιαίτερη γνωριμία με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, να αλλάξουν τους νόμους που περιόριζαν τις γυναικείες δραστηριότητες και προχωρώντας ένα ακόμη βήμα, να δώσουν στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου, πράγμα που επέτυχε το 1930.
Όμως η κοινωνική δράση της Καλλιρρόης Παρρέν δεν περιορίστηκε μόνο στις γυναίκες, απλώθηκε σε όλους τους τομείς. Έτσι ίδρυσε το 1911, το Λύκειο των Ελληνίδων σε μια προσπάθεια να διατηρήσει και να μεταδώσει στους νεότερους την προφορική κληρονομιά της Πατρίδας μας.
Δημοσιογράφος και θεατρική συγγραφέας, η Καλλιρρόη Σιγανού-Παρρέν κατέχει περίοπτη θέση στην έκδοση του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης «Μοdern Women Playwrights of Europe» (2000), ανάμεσα στις Β. Γουλφ, Μ. Ντιράς, Μ. Γιουρσενάρ, κ.ά.
Η Καλλιρρόη Παρρέν πέθανε στις 16-1-1940.
Η Καλλιρρόη Παρρέν πέθανε στις 16-1-1940.
---
πηγή: Ρεθεμνιώτικα Νέα
---
(*) Πλατάνια, στο Ρέθεμνος - εκεί βρίσκονται οι ρίζες μου...
---
*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου