*
Ανασυγκρότηση
***
*
Του Παύλου Αλέπη
Ως ένα σημείο εξηγήσιμο και λογικό. Ο συνδικαλισμός γενικά, εξ ορισμού,υπερασπίζεται τα συμφέροντα μιας ομάδας επαγγελματιών. Και ειδικά στα πράγματα και στα κεκτημένα της Ελληνικής δημοσιογραφίας τα συμφέροντα αυτά βάλλονται πολλαπλά. Τα νέα τεχνολογικά δεδομένα δεν αντιμετωπίσθηκαν έγκαιρα και οργανωμένα, ήρθε και η μεγάλη εργασιακή και κοινωνική ήττα, με την επιβεβλημένη λιτότητα και τα πράγματα έγιναν αφόρητα. Σπασμωδικές όμως κινήσεις βοηθούν ;
Την συντήρηση ίσως ναι. Ανθρώπινο να επιθυμείς να συγκράτησης ό,τι μπορείς. Όμως επειδή η εργασιακή επίθεση συνεχίζεται, ο συνδικαλισμός πρέπει να γίνει δυο φορές πιο ευέλικτος και οι σχέσεις εργοδοτών -εργαζομένων να εξομαλυνθούν με ταχύτητα. Αυτό ισχύει γενικά για τον συνδικαλισμό και τους…πατέρες. Αλλά κυρίως για κάθε σοβαρό επαγγελματία που νοιάζεται για την δουλειά του. Βέβαια σε ένα σοβαρό, δίκαια ρυθμιστικό Κράτος…
Ειδικά στον εκδοτικό χώρο, όπου το διακύβευμα της εξουσίας είναι μεγάλο και έχει επεκταθεί-να μην πω επιβληθεί-στον χώρο της Πολιτικής,τα πράγματα είναι σοβαρά. Είναι πασίγνωστο το πόσο αδηφάγος είναι ο χώρος της ενημέρωσης. Όπως είναι και γνωστό ότι τα εκδοτικά εγχειρήματα παγκοσμίως δεν είναι κερδοφόρα χωρίς άλλους…συνδυασμούς.
*
Δημοσιογραφικά
Απρόσμενα αραδιάζονται οι σκέψεις. Αφορμή οι πρόσφατες εκλογές στο επαγγελματικό μου σωματείο την ΕΣΗΕΑ. Προβληματισμένο, ως συνήθως ελαφρώς πολυδιαιρεμένο το εκλογικό σώμα των Δημοσιογράφων ψήφισε κυρίως αντι-Σύριζα…Η ανατροπή και η απαξία του συνδικαλισμού έχει και θα έχει παράξενες παραμέτρους.
Ως ένα σημείο εξηγήσιμο και λογικό. Ο συνδικαλισμός γενικά, εξ ορισμού,υπερασπίζεται τα συμφέροντα μιας ομάδας επαγγελματιών. Και ειδικά στα πράγματα και στα κεκτημένα της Ελληνικής δημοσιογραφίας τα συμφέροντα αυτά βάλλονται πολλαπλά. Τα νέα τεχνολογικά δεδομένα δεν αντιμετωπίσθηκαν έγκαιρα και οργανωμένα, ήρθε και η μεγάλη εργασιακή και κοινωνική ήττα, με την επιβεβλημένη λιτότητα και τα πράγματα έγιναν αφόρητα. Σπασμωδικές όμως κινήσεις βοηθούν ;
Την συντήρηση ίσως ναι. Ανθρώπινο να επιθυμείς να συγκράτησης ό,τι μπορείς. Όμως επειδή η εργασιακή επίθεση συνεχίζεται, ο συνδικαλισμός πρέπει να γίνει δυο φορές πιο ευέλικτος και οι σχέσεις εργοδοτών -εργαζομένων να εξομαλυνθούν με ταχύτητα. Αυτό ισχύει γενικά για τον συνδικαλισμό και τους…πατέρες. Αλλά κυρίως για κάθε σοβαρό επαγγελματία που νοιάζεται για την δουλειά του. Βέβαια σε ένα σοβαρό, δίκαια ρυθμιστικό Κράτος…
Ειδικά στον εκδοτικό χώρο, όπου το διακύβευμα της εξουσίας είναι μεγάλο και έχει επεκταθεί-να μην πω επιβληθεί-στον χώρο της Πολιτικής,τα πράγματα είναι σοβαρά. Είναι πασίγνωστο το πόσο αδηφάγος είναι ο χώρος της ενημέρωσης. Όπως είναι και γνωστό ότι τα εκδοτικά εγχειρήματα παγκοσμίως δεν είναι κερδοφόρα χωρίς άλλους…συνδυασμούς.
Όσο προσεκτικά να επιλέξει ο πολίτης την ενημέρωση του είναι αδύνατον να αποφύγει και την χειραγώγηση και την αποσιώπηση πληροφοριών που θα ωφελούσαν την οπτική των συμφερόντων του. Στην διαπάλη αυτή συμφερόντων πολίτη, εκδότη, κοινωνικού συνόλου, όπου καθημερινά διαπράττονται μεγάλες παρασπονδίες, τα πρώτα θύματα είναι οι Δημοσιογράφοι. Κυρίως οι εργάτες-δημοσιογράφοι που εκβιάζονται απ τα εντεταλμένα στελέχη που ήδη προσχωρήσαν αλλού στην…δόξα και το χρήμα.
Το αντεπιχείρημα τους σχεδόν απλοϊκό. Μα εδώ καθυποτάχτηκε ο κόσμος της πολιτικής, θα ανακοπεί η ανάγκη της εργασίας; Και μάλιστα στις μέρες μας;
Για να δικαιώσω, όποιον πει πως πάντα έτσι γινόταν, ας διηγηθώ μια σύντομη ιστορία που είχε συμβεί όταν ήμουν μειράκιο της Δημοσιογραφίας και που το περιέγραφαν οι παλαιότεροι. Έξαλλος ο μακαρίτης Νάσος Μπότσης, εκδότης, να χτυπιέται εναντίον μεγαλοδημοσιογράφου της εποχής λέγοντας: «Μα τον κερατά, δεν μπορώ και να τον απολύσω,γιατι ΔΕΝ με έχει καμιά ανάγκη…»
Υπέροχα αποκαλυπτικό έτσι; Ο δημοσιογράφος δεν είχε φόβο για το ψωμί του, δεν του έκανε τα ...χατίρια και αυτό, έκανε έξαλλο τον …πανίσχυρο εκδότη που όμως αντιλαμβανόταν πως η…επιρροή του δημοσιογράφου ήταν η δική του δύναμη.
Στην πορεία, σχεδόν σαρανταπέντε χρόνων, συνάντησα τιτάνες Εκδότες και Δημοσιογράφους είδα μια άνθιση της δουλειάς μεγάλη. Ανθρώπους ινδάλματα με τεράστιο κύρος και συνέπεια. Προς το τέλος ένοιωσα απογοητεύσεις καθώς -όπως εξηγούσαν- άλλαξε η εποχή και ανεξίτηλη μου έμεινε η φράση.
Μεγάλωσα με τους ποιητές και τελικά μου επέβαλλαν το λάιφ-σταιλ. Πικρό, αλλά αληθινό, γιατί στο μεταξύ εκόντες άκοντες είχαμε όλοι οδηγηθεί σε μια νέα δημοσιογραφική πραγματικότητα με πρότυπα και παραμέτρους αλλιώτικες. Ποιος άραγε μπορεί να καταλάβει πως νοιώθει κάποιος κάνοντας την σύγκριση. Μια μικρή σκηνή ίσως αρκεί.
Στο γραφείο του Πρόεδρου της Ένωσης συντακτών ήταν αναρτημένα τα πορτραίτα των διατελεσάντων Προέδρων. Αρκούσε μια ματιά για να αισθανθείς δέος. Το αισθάνεται τώρα κανείς άραγε;
Το αβίαστο συμπέρασμα είναι οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες, να αναζητήσουν και να επαναπροσδιορίσουν την θέση τους σε μια κοινωνία που ραγδαία αλλάζει. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο επιχειρείται εντυπωσιακά και είναι εξηγήσιμη. Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό πως αντιδρά ο πλανήτης ολόκληρος με αυτή την εκπληκτικής δύναμης αμεσότητα.
Αλλά παραμερίζοντας τις μελό εντυπώσεις, ας φτάσουμε στο νομικίστικο δια ταύτα, όπου καθείς αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού του ρόλου των συνδικαλιστών. Με μια σοβαρή,μελετημένη τολμηρή και κυρίως αποτελεσματική αλλαγή. Ποιος, πότε και πώς θα την τολμήσει; Και κυρίως, πόσοι ποιοι και πως θα την στηρίξουν;
Αυτή η αδράνεια και όχι το αποτέλεσμα δημιουργεί την δυσφορία κατά την γνώμη μου. Εδώ ταιριάζει γάντι το ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Πόσοι το νοιώθουν και πόσοι το ενστερνίζονται;;
Έμπλεος ανησυχίας και απαισιοδοξίας καθώς ήμουν, ένα ξαφνικό γεγονός μου προέκυψε. Μια ερευνητική αναφορά, ανάλυση,που με εντυπωσίασε . Η Δημοσιογραφία του μέλλοντος. Γραμμένο προσεκτικά, επιστημονικά, χωρίς σχολιασμό, από έναν καθηγητή Επικοινωνίας και ΜΜΕ τον κ. Στέλιο Παπαθανασόπουλο. Τίτλος Δημοσιογραφία σε αναζήτηση ενός νέου μοντέλου.
Θυμίζει πως οι αλλαγές που έρχονται δεν είναι μόνον τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές, αλλά βαθύτερες. Πώς αντιμετωπίζονται;Πώς μπορεί η νέα γενιά ,που σπουδάζει Δημοσιογραφία ,να επιχειρήσει να αλλάξει την ίδια την φύση της Δημοσιογραφίας ; Και το διαδίκτυο που αλλάζει τα πράγματα, οδηγεί προς μια καλλίτερη δημοσιογραφία; Θα επεκταθεί η ηγεμονία του σε όλο το νέο επικοινωνιακό πεδίο; Απέναντι του ποιος ο ρόλος της τηλεόρασης;
Η τελευταία θα μπορέσει να συγκρατήσει ή και να διευρύνει ,να χτίσει νέο σε μέγεθος ακροατήριο; Προς το παρόν ναι διατηρεί τον έλεγχο. Όμως ένα νέο φαινόμενο προκύπτει. Ολοένα και λιγότεροι δημοσιογράφοι δημιουργούν περιεχόμενο. Μια κυκλική άκοπη, αναπαραγωγή και εξάρτηση εξαπλώνεται. Και καθώς καταπατά κανόνες, εξοργίζει αρκετούς όσους έμαθαν αλλιώς.
Το αβίαστο συμπέρασμα είναι οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες, να αναζητήσουν και να επαναπροσδιορίσουν την θέση τους σε μια κοινωνία που ραγδαία αλλάζει. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο επιχειρείται εντυπωσιακά και είναι εξηγήσιμη. Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό πως αντιδρά ο πλανήτης ολόκληρος με αυτή την εκπληκτικής δύναμης αμεσότητα.
Αρκεί μια στιγμή και μια ανάρτηση. Το κουκούτσι όμως, αυτής της ευκολίας περιέχεται στο ερώτημα,-Χρειάζεται η όχι ένας…μεσίτης της πληροφορίας; Πριν σταθείτε στο μεσίτης και πριν απαντήσετε, σκεφθείτε για μια μόνο στιγμή,μια τρομοκρατική ενέργεια στους δέκτες ή στο κινητό σας, μόνο με εικόνα, χωρίς περιγραφή, σχολιασμό και επεξήγηση. Χωρίς αληθινούς δημοσιογράφους.
Η λογική λέει πως η υπηρεσία αυτή του δημοσιογράφου ρεπόρτερ-αναλυτή θα συνεχίσει να υπάρχει. Ο κόσμος μάλιστα έχει συνηθίσει και έχει εκπαιδευτεί να του παρέχεται δωρεάν. Το ερώτημα είναι με ποια κυρίαρχη μορφή θα υπάρχει.Και έναντι ποιου τιμήματος; Νάμαστε, λοιπόν, διψασμένοι αναγνώστες -θεατές, μπροστά στην επόμενη… σελίδα.
Νάμαστε στην αναζήτηση λοιπόν. Αναζητείται το νέο επιχειρηματικό μοντέλο. Όπου είναι-όπως παρατηρεί ο κ Παπαθανασόπουλος- η ανάδειξη μιας επιχειρηματικής Δημοσιογραφίας, ολοκληρωμένης, που θα επιχειρεί να καλύπτει τα θέματα χρησιμοποιώντας όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες.
Επιχειρηματική Δημοσιογραφία λοιπόν. Πείτε την και έτσι. Ας την μελετήσουμε, ας την αγκαλιάσουμε, ας την δοκιμάσουμε. Ήδη κάποιοι καθηγητές, σε Αμερικανικά Πανεπιστήμια, ενσωματώνουν στην λογική των μαθημάτων τους την επιχειρηματική δημοσιογραφία ,για να διδάξουν την νέα γενιά.
Αλλά περισσότερα προσεχώς. Στο επόμενο τεύχος. Όπως, ίσως, θυμούνται μερικοί εκ των παλαιών.
Για να δικαιώσω, όποιον πει πως πάντα έτσι γινόταν, ας διηγηθώ μια σύντομη ιστορία που είχε συμβεί όταν ήμουν μειράκιο της Δημοσιογραφίας και που το περιέγραφαν οι παλαιότεροι. Έξαλλος ο μακαρίτης Νάσος Μπότσης, εκδότης, να χτυπιέται εναντίον μεγαλοδημοσιογράφου της εποχής λέγοντας: «Μα τον κερατά, δεν μπορώ και να τον απολύσω,γιατι ΔΕΝ με έχει καμιά ανάγκη…»
Υπέροχα αποκαλυπτικό έτσι; Ο δημοσιογράφος δεν είχε φόβο για το ψωμί του, δεν του έκανε τα ...χατίρια και αυτό, έκανε έξαλλο τον …πανίσχυρο εκδότη που όμως αντιλαμβανόταν πως η…επιρροή του δημοσιογράφου ήταν η δική του δύναμη.
Στην πορεία, σχεδόν σαρανταπέντε χρόνων, συνάντησα τιτάνες Εκδότες και Δημοσιογράφους είδα μια άνθιση της δουλειάς μεγάλη. Ανθρώπους ινδάλματα με τεράστιο κύρος και συνέπεια. Προς το τέλος ένοιωσα απογοητεύσεις καθώς -όπως εξηγούσαν- άλλαξε η εποχή και ανεξίτηλη μου έμεινε η φράση.
Μεγάλωσα με τους ποιητές και τελικά μου επέβαλλαν το λάιφ-σταιλ. Πικρό, αλλά αληθινό, γιατί στο μεταξύ εκόντες άκοντες είχαμε όλοι οδηγηθεί σε μια νέα δημοσιογραφική πραγματικότητα με πρότυπα και παραμέτρους αλλιώτικες. Ποιος άραγε μπορεί να καταλάβει πως νοιώθει κάποιος κάνοντας την σύγκριση. Μια μικρή σκηνή ίσως αρκεί.
Στο γραφείο του Πρόεδρου της Ένωσης συντακτών ήταν αναρτημένα τα πορτραίτα των διατελεσάντων Προέδρων. Αρκούσε μια ματιά για να αισθανθείς δέος. Το αισθάνεται τώρα κανείς άραγε;
Το αβίαστο συμπέρασμα είναι οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες, να αναζητήσουν και να επαναπροσδιορίσουν την θέση τους σε μια κοινωνία που ραγδαία αλλάζει. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο επιχειρείται εντυπωσιακά και είναι εξηγήσιμη. Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό πως αντιδρά ο πλανήτης ολόκληρος με αυτή την εκπληκτικής δύναμης αμεσότητα.
Αλλά παραμερίζοντας τις μελό εντυπώσεις, ας φτάσουμε στο νομικίστικο δια ταύτα, όπου καθείς αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού του ρόλου των συνδικαλιστών. Με μια σοβαρή,μελετημένη τολμηρή και κυρίως αποτελεσματική αλλαγή. Ποιος, πότε και πώς θα την τολμήσει; Και κυρίως, πόσοι ποιοι και πως θα την στηρίξουν;
Αυτή η αδράνεια και όχι το αποτέλεσμα δημιουργεί την δυσφορία κατά την γνώμη μου. Εδώ ταιριάζει γάντι το ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Πόσοι το νοιώθουν και πόσοι το ενστερνίζονται;;
Έμπλεος ανησυχίας και απαισιοδοξίας καθώς ήμουν, ένα ξαφνικό γεγονός μου προέκυψε. Μια ερευνητική αναφορά, ανάλυση,που με εντυπωσίασε . Η Δημοσιογραφία του μέλλοντος. Γραμμένο προσεκτικά, επιστημονικά, χωρίς σχολιασμό, από έναν καθηγητή Επικοινωνίας και ΜΜΕ τον κ. Στέλιο Παπαθανασόπουλο. Τίτλος Δημοσιογραφία σε αναζήτηση ενός νέου μοντέλου.
Θυμίζει πως οι αλλαγές που έρχονται δεν είναι μόνον τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές, αλλά βαθύτερες. Πώς αντιμετωπίζονται;Πώς μπορεί η νέα γενιά ,που σπουδάζει Δημοσιογραφία ,να επιχειρήσει να αλλάξει την ίδια την φύση της Δημοσιογραφίας ; Και το διαδίκτυο που αλλάζει τα πράγματα, οδηγεί προς μια καλλίτερη δημοσιογραφία; Θα επεκταθεί η ηγεμονία του σε όλο το νέο επικοινωνιακό πεδίο; Απέναντι του ποιος ο ρόλος της τηλεόρασης;
Η τελευταία θα μπορέσει να συγκρατήσει ή και να διευρύνει ,να χτίσει νέο σε μέγεθος ακροατήριο; Προς το παρόν ναι διατηρεί τον έλεγχο. Όμως ένα νέο φαινόμενο προκύπτει. Ολοένα και λιγότεροι δημοσιογράφοι δημιουργούν περιεχόμενο. Μια κυκλική άκοπη, αναπαραγωγή και εξάρτηση εξαπλώνεται. Και καθώς καταπατά κανόνες, εξοργίζει αρκετούς όσους έμαθαν αλλιώς.
Το αβίαστο συμπέρασμα είναι οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες, να αναζητήσουν και να επαναπροσδιορίσουν την θέση τους σε μια κοινωνία που ραγδαία αλλάζει. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο επιχειρείται εντυπωσιακά και είναι εξηγήσιμη. Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό πως αντιδρά ο πλανήτης ολόκληρος με αυτή την εκπληκτικής δύναμης αμεσότητα.
Αρκεί μια στιγμή και μια ανάρτηση. Το κουκούτσι όμως, αυτής της ευκολίας περιέχεται στο ερώτημα,-Χρειάζεται η όχι ένας…μεσίτης της πληροφορίας; Πριν σταθείτε στο μεσίτης και πριν απαντήσετε, σκεφθείτε για μια μόνο στιγμή,μια τρομοκρατική ενέργεια στους δέκτες ή στο κινητό σας, μόνο με εικόνα, χωρίς περιγραφή, σχολιασμό και επεξήγηση. Χωρίς αληθινούς δημοσιογράφους.
Η λογική λέει πως η υπηρεσία αυτή του δημοσιογράφου ρεπόρτερ-αναλυτή θα συνεχίσει να υπάρχει. Ο κόσμος μάλιστα έχει συνηθίσει και έχει εκπαιδευτεί να του παρέχεται δωρεάν. Το ερώτημα είναι με ποια κυρίαρχη μορφή θα υπάρχει.Και έναντι ποιου τιμήματος; Νάμαστε, λοιπόν, διψασμένοι αναγνώστες -θεατές, μπροστά στην επόμενη… σελίδα.
Νάμαστε στην αναζήτηση λοιπόν. Αναζητείται το νέο επιχειρηματικό μοντέλο. Όπου είναι-όπως παρατηρεί ο κ Παπαθανασόπουλος- η ανάδειξη μιας επιχειρηματικής Δημοσιογραφίας, ολοκληρωμένης, που θα επιχειρεί να καλύπτει τα θέματα χρησιμοποιώντας όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες.
Επιχειρηματική Δημοσιογραφία λοιπόν. Πείτε την και έτσι. Ας την μελετήσουμε, ας την αγκαλιάσουμε, ας την δοκιμάσουμε. Ήδη κάποιοι καθηγητές, σε Αμερικανικά Πανεπιστήμια, ενσωματώνουν στην λογική των μαθημάτων τους την επιχειρηματική δημοσιογραφία ,για να διδάξουν την νέα γενιά.
Αλλά περισσότερα προσεχώς. Στο επόμενο τεύχος. Όπως, ίσως, θυμούνται μερικοί εκ των παλαιών.
---
---
*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου