Ο Ψυχάρης και οι... ευεργετηθέντες υπονομευτές του

*

Ανασυγκρότηση

***
*

Σταύρος Ψυχάρης: «Oυς έθρεψε το μάννα,

εκκίνησαν την πτέρναν κατά του ευεργέτου»

Του Γ. Λακόπουλου

Υπάρχουν ειδήσεις που αν μπουν στη μηχανή του χρόνου και προβληθούν στο παρελθόν κανείς δεν θα τις πιστέψει. Π.χ.: ο Σταύρος Ψυχάρης στο εδώλιο για κακούργημα. Ένας από τους ισχυρότερους άνδρες της χώρας, για δυο δεκαετίες τουλάχιστον, δικάζεται γιατί δεν είχε τις προϋποθέσεις για ένα τραπεζικό δάνειο. Η συνέχεια στο ακροατήριο.

Αλλά με αυτή την αφορμή επανέρχονται ερωτήματα που σχετίζονται με τη μεγαλύτερη ανατροπή στα ελληνικά ΜΜΕ. Γιατί «έπεσε» ο Ψυχάρης; Διολίσθησε μόνος του ή τον έσπρωξαν; Ήταν αναπότρεπτη εξέλιξη ή οργανώθηκε και από ποιους; Ήταν «εξωτερική» επίθεση ή είχε συνεργούς και από μέσα η απώλεια του ΔΟΛ από κάποιον που έκανε πολλά για να τον αποκτήσει και τον ήξερε όσο κανείς άλλος; Ήταν φυσική συνέπεια των λαθών ό,τι ακολούθησε τη φημολογούμενη κακοδιαχείριση, όταν δεν μπορούσε να επιβλέπει ο ίδιος το μαγαζί;

Τα ερωτήματα αποκτούν ιδιαίτερη αξία αν συσχετισθούν με τα εξής: Πρώτον το ιστορικό συγκρότημα Λαμπράκη πέρασε για πρώτη φορά στην ιστορία του στα χέρια επιχειρηματία που δεν είχε σχέση με τη Δημοκρατική Παράταξη και σταδιακά οι εφημερίδες του στρατεύθηκαν στην υποστήριξη της Δεξιάς και ειδικότερα της Οικογένειας Μητσοτάκη - ακόμη προβάλουν το ΠΑΣΟΚ, οδηγώντας το σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση;

Το δεύτερο είναι η παρουσία του ιδίου του Σταύρου Ψυχάρη στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ για τον «νέο φορέα». Συνδέονται και πώς αυτά τα δυο; Γιατί πήγε να ψηφίσει και τι ήθελε να δείξει, αν ήθελε κάτι; Για παρά τις δυσχέρειες στην κίνησή του έδωσε το «παρών» με μια διαδικασία που αφορά ένα χώρο στον οποίο είχε ο ίδιος τον πρώτο μιντιακό ρόλο μετά τους Λαμπράκηδες, ως τη στιγμή που αναγκάσθηκε να λειτουργεί με ενδιάμεσους και να επικοινωνεί μέσω τρίτων;

Η παραπομπή είναι δικαστική διαμάχη που θα κλείσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ό,τι ήταν να χάσει, το έχασε. Εκείνο που δεν έκλεισε είναι η απορία αν τελικά ο Ψυχάρης δεν έχασε το ΔΟΛ στα πλαίσια της κρίσης του Τύπου, αλλά αν οδηγήθηκε εκεί μεθοδευμένα. Πως άφησε να πάρουν αυτή τη τροπή τα πράγματα.

Η απάντηση είναι: δεν άφησε. Ήταν μια εξέλιξη που δεν μπορούσε τη φανταστεί, προτού συμβεί. Είναι χαρακτηριστική περίπτωση παίκτη που έχασε επειδή κάποιοι τον κοίμιζαν όταν -για λόγους υγείας- δεν μπορούσε να παρακολουθήσει οι ίδιος τα πράγματα. Το θέμα είναι αν το έκαναν διατεταγμένα ή λόγω … χαρακτήρα και μικροεπιδιώξεων.

Στη ρίζα της πτώσης του τελευταίου ιδιοκτήτη του ΔΟΛ βρίσκεται η αντιμετώπιση που του επιφύλαξαν προτού πέσει όσοι ευεργετήθηκαν από τον ίδιο για δεκαετίες. Τους εκπαίδευσε στη δημοσιογραφία, τους έκανε αξιωματούχους κατ’ απονομήν, τους προστάτευσε και σε μερικούς άνοιξε και το δρόμο να κάνουν εκτός από καριέρα και περιουσίες. Αλλά όταν είδαν ότι δεν έχει δυνάμεις να κρατήσει το μαγαζί αξιοποίησαν την εμπιστοσύνη του πολιτικά και δημοσιογραφικά κόλπα που έβγαλαν το Συγκρότημα από το δρόμο του και το αποδυνάμωσαν από το κοινό του. Από εκεί και πέρα το τέλος ήταν θέμα χρόνου.

Με άλλα λόγια ο Ψυχάρης οδηγήθηκε σε δημοσιογραφική και εκδοτική ήττα προτού του χτυπήσουν τη πόρτα οι τράπεζες - ίσως και γι’ αυτό τη χτύπησαν. Τυχαία; Απλώς δεν πήρε είδηση τις υπόγειες διαδρομές με όσους του είχαν ανοίξει πόλεμο από παλιά.

Ως εκδότης δεν απαλλάσσεται από της ευθύνες του. Άνοιξε πολλά μέτωπα και έκανε λάθη: από την ψευδαίσθηση ότι θα γίνει δεκτός στην αστική Αθήνα και στη δημοκρατική παράταξη στη θέση του Λαμπράκη, μέχρι τον επιταχυνόμενο πλουτισμό του. Το χειρότερο ήταν η ατυχής διαχείριση των ανθρώπων. Έδωσε ρόλους σε όσους τον αποδυνάμωσαν όσο του ανήκε ακόμη ο ΔΟΛ και στο τέλος τον έριξαν στη παγίδα να στραφεί εναντίον του εαυτού του. Με τη έννοια να οδηγήσει τον ΔΟΛ στο απέναντι στρατόπεδο και να αξιώνουν κάποιοι να μείνει εκεί, σα να τους έπεφτε λόγος.

Ο Ψυχάρης υπήρξε σημαντικός δημοσιογράφος και ως δημιουργός και διευθυντής του νέου «Βήματος» πήγε τη δημοσιογραφία χρόνια μπροστά. Εμφανίζονταν, πριν αρρωστήσει, βλοσυρός, αλλά ήταν ανθρώπινος στην ανάγκη των συνεργατών του και δημοσιογραφοπατέρας. Έβγαλε μια γενιά δημοσιογράφων και έδωσε στέγη σε πολλούς αλλους.

Πρέπει να είναι πολύ βαρύ να τον δείχνουν με το δάκτυλο, ή και να στρέφονται εναντίον του οι προστατευόμενοί του από συστήματα που τον είχαν … επικηρύξει. Δηλαδή αφού έκαναν τη ζημιά τους στο Συγκρότημα -την οποία πλήρωσε ο ίδιος- να του κάνουν και… κριτική!

Τις διαφορές του με το κράτος και τις τράπεζες θα τις λύσει - όπως μπορεί. Δεν θα λύσει όμως τις διαφορές του με όσους στην τελευταία φάση του στο Συγκρότημα έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τελειώσει μια ώρα αρχύτερα. Και να τελειώσει άσχημα. Δηλαδή να του πάρουν τον ΔΟΛ αντί να τον πουλήσει, όσο μπορούσε ακόμη και να φύγει αξιοπρεπώς; Ποιοι τον εμπόδισαν και γιατί; Ποιοι έστησαν την ατυχή παρουσία του στη Βουλή που ανέδειξε την αποδυνάμωσή του; Ποιοι φρόντισαν για το ακόμη ατελέστερο δημοσίευμα με τη γάτα Ιμαλαίων;

Όταν εμφανίσθηκε επιχειρηματίας με ζωντανά λεφτά για να συνεταιριστεί μαζί του ποιοι του ασκούσαν ψυχολογική πίεση ότι θα «αλωθεί η ενημέρωση» και θα «κινδυνεύσει η αστική δημοκρατία»; Ποιοι έσπευσαν να παρακινήσουν τον Μητσοτάκη να διεκδικήσει το δικαίωμα να ορίζει αυτός τη γραμμή του Συγκροτήματος; Τελικά ποιοι προετοίμαζαν το έδαφος για να εξελιχθεί το Συγκρότημα σε πολιτική και δημοσιογραφική κατεύθυνση που θα κάνουν τα κόκαλα των Λαμπράκηδων να τρίζουν και μαζί των σπουδαίων δημοσιογράφων που υπήρξαν επιτελείς του κατά καιρούς;

Ο ΔΟΛ πέρασε σε νέα φάση. Δεν είναι πια ΔΟΛ - οι δεσμοί με το παρελθόν κόπηκαν. Ο νέος ιδιοκτήτης θα κάνει ό,τι νομίζει για να πιάσουν τόπο τα λεφτά του. Δικαίωμά του - δεν είναι εκεί το πρόβλημα.

Πρώτα είναι ζήτημα ηθικής. Ο Ψυχάρης έφυγε, αλλά κάποιοι από όσους ο ίδιος στέγασε στον ΔΟΛ δεν βρήκαν δυο αράδες -αν μη τι άλλο, από τα δάνεια έπαιρναν το μισθό τους- δεν τον είδαν τη μέρα που πήγε να ψηφίσει – για ένα κόμμα το οποίο ο ίδιος «βάφτισε». Πάλι καλά που δεν θα πάνε και μάρτυρες κατηγορίας εναντίον του. Στο Δικαστήριο, γιατί αλλού έχουν πάει…

Αλλά είναι και ζήτημα ιστορικής αλήθειας για έναν εκδοτικό φορέα που σημάδεψε τη νεότερη ελληνική πραγματικότητα. Από τη συμπεριφορά του κρίνονταν πολλά στο πολιτικό πεδίο κατά καιρούς. Ποιοι ήθελαν και από πότε να μην είναι ο Ψυχάρης -που, αν μη τι άλλο, ήξερε του κώδικες του Λαμπράκη- αυτός που θα αποφασίζει;

---

anoixtoparathyro

---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχε η Ανασυγκρότηση

*