Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013

... η επιτάχυνση διάδοσης της είδησης και το Διαδίκτυο ...

*
Ματθαίος Τσιμιτάκης
("Εφημερίδα Συντακτών")
***
*
Δημοσιογραφία στα χρόνια του Διαδικτύου


Το 2004 η ανταποκρίτρια της «Wall Street Journal» στο Ιράκ, Farnaz Fassihi, έστειλε ένα e-mail προκειμένου να ενημερώσει τους οικείους της για τις συνθήκες της ζωής της εκεί. «Στη Βαγδάτη πρέπει να ασχολούμαι περισσότερο με το πώς θα μείνουμε ζωντανοί -εγώ και το προσωπικό μας εδώ- και μετά με τη δημοσιογραφία» έγραφε η έμπειρη Ιρανο-Αμερικανή δημοσιογράφος, η οποία είχε υπηρετήσει σε πολλές θέσεις σε όλο τον πλανήτη προτού αναλάβει την αποστολή της εφημερίδας στον Περσικό Κόλπο.

Ομως στο ίδιο μήνυμα διατύπωνε και κρίσεις για την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή: «Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης Μπους, η αμερικανική πολιτική εδώ είναι μια καταστροφή. Πρόκειται για αποτυχία». Εκείνη την εποχή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν ακόμη στα σπάργανα και τα blogs είχαν μόλις αρχίσει να γίνονται δημοφιλή. Το μήνυμα της Fassihi διέρρευσε σ” αυτά και διαχύθηκε ταχύτατα στο Διαδίκτυο. Πριν το καταλάβει και παρά την κριτική που δέχτηκε από κυβερνητικούς και δημοσιογραφικούς παράγοντες για όσα έγραφε στο e-mail, έλαβε περισσότερη δημοσιότητα από όση είχε ποτέ από οποιοδήποτε ρεπορτάζ είχε στείλει η ίδια ώς τότε.

«Το γεγονός ότι το μήνυμα ήταν ψηφιακό και όχι στο χαρτί, σε συνδυασμό με το κοινωνικό στάτους που απολαμβάνει ο ανταποκριτής της μεγάλης αυτής εφημερίδας, λειτούργησε σαν μηχανισμός επιτάχυνσης της διάδοσής του» εξηγεί ο Bill Grueskin (φωτό), καθηγητής Δημοσιογραφίας και κοσμήτορας ακαδημαϊκών σχέσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη. «Παρ” ότι δεν το έκανε εσκεμμένα, το μήνυμα κυκλοφόρησε επειδή ακριβώς ήταν δημοσιογραφικό και όχι ιδιωτικό, όπως νόμισε η ίδια. Ηταν όμως δημοσιογραφικό με έναν νέο τρόπο, ο οποίος προσιδιάζει στα social media και όχι στις παραδοσιακές εφημερίδες» εξηγεί ο Grueskin, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα καλεσμένος της αμερικανικής πρεσβείας.

Πριν από λίγες μέρες έδωσε διάλεξη σε δημοσιογράφους στο αμφιθέατρο του ΔΟΛ, όπου ανέφερε μερικές από τις σημαντικότερες αλλαγές που υφίσταται το δημοσιογραφικό επάγγελμα στα χρόνια του Διαδικτύου. «Το όνομα του δημοσιογράφου μετατρέπεται σε “μάρκα” στα κοινωνικά μέσα, όπως το twitter. Συνέπεια αυτού είναι να μετακινείται το κοινό του κάθε φορά που και ο ίδιος αλλάζει τόπο εργασίας» εξηγεί. Αυτός είναι και ο λόγος, σύμφωνα με τον ίδιο, που η ανωνυμία δεν ταιριάζει στους δημοσιογράφους, αφού έτσι απολλύουν μια δυνατότητα που έχουν να χτίσουν αναγνωρισιμότητα. Ομως οι δημοσιογράφοι πρέπει να είναι προσεκτικοί στην προσπάθειά τους να χτίσουν αναγνωρισιμότητα, αφού αυτό μπορεί να τους απομακρύνει από την πραγματική δουλειά τους που είναι η έρευνα.

Μια άλλη συνέπεια της ταχύτητας μετάδοσης πληροφοριών online είναι η απώλεια της αποκλειστικότητας. «Στο Διαδίκτυο οι έκτακτες ειδήσεις πρέπει να δημοσιεύονται αμέσως –δεν έχει κανένα νόημα να φυλάσσονται μέχρι την πρωινή έκδοση» επισημαίνει. Σε αυτό το πλαίσιο λάθος είναι και η τακτική να μη δημοσιεύονται παραπομπές (links) προς ανταγωνιστικούς ιστότοπους, αφού το σημαντικό δεν είναι ποιος έχει την είδηση, αλλά πόσο γρήγορα τη μεταδίδει και πόσο έγκυρη είναι αυτή.

Ακόμη ένας μύθος που καταρρίπτεται με τα χρόνια είναι κι αυτός των πολιτών-δημοσιογράφων. «Οι πολίτες μεταδίδουν πληροφορίες, εκφράζουν άποψη, αλλά σπανίως μπαίνουν στον κόπο να ψάξουν και να μεταδώσουν ειδήσεις» λέει ο ίδιος. Οσο για τη σχέση έντυπων εκδόσεων και Διαδικτύου, ο Grueskin την εξηγεί με βάση τη… στάση του σώματος: «Οταν κάθεστε μπροστά στον υπολογιστή το σώμα σας τείνει προς τα εμπρός, δηλώνοντας ενεργητική στάση, που απαιτείται στην αναζήτηση πληροφοριών και την πνευματική δράση. Αντίθετα, όταν διαβάζετε εφημερίδες ή βιβλία, το σώμα σας τείνει να ακουμπά προς τα πίσω, στάση που συνδέεται με την αφομοίωση πληροφοριών και την κατανόηση. Αυτή είναι η διαφορά Διαδικτύου και εφημερίδας». Υπάρχουν βεβαίως και τα ipad…
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχε η Ανασυγκρότηση
*

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου